آفات و بیماریهای مهم قارچهای خوراکی

آفات و بیماریهای مهم قارچهای خوراکی

آفات و بیماریهای مهم قارچهای خوراکی و نحوه کنترل آنها برای کنترل موفقیت آمیز آفات و بیماریهایی که عموماً در سالنهای پرورش قارچ ایجاد مزاحمت می کنند نکات زیر را مد نظر قرار دهید؛ 1- استفاده از فیلتر های اسپورگیر در اتاقهای کشت 2- استفاده از البسه و کفشهای ضدعفونی شده در تمام مراحل تولید 3- ضد عفونی سالنهای کشت، ابزارآلات، ملزومات و ... 4- انتقال و دفن مواد زائد و ضایعات حامل از قارچهای مرده و بیمار 5- اسپان در سردخانه و بطور جداگانه نگهداری شود. 6- مگسهای فورید و سیارید به راحتی کپکها، کنه ها و نماتدها را حل می کنند، مراقب آنها باشید. 7- رعایت کلیه نکات بهداشتی از قبیل؛ رفت و آمد کارگران، شستشوی روزانه سالنها، استفاده از ظروف تمیز و ضدعفونی شده، انجام عمل پاستوریزاسیون کامل کمپوست قبل از تخلیه موثر می باشد. 1-بیماریهای قارچی: که مهمترین آنها به ترتیب زیر می باشد؛ 1-1- قارچ کلاهک جوهری : wild mushroom نوعی قارچ از جنس کوپرینوس coprinus spp می باشد. راه انتشار: اسپور، کمپوست با آمونیاک و رطوبت بالا علائم و میزان خسارت: این کپک بعد از مایه زنی به صورت میسلیومهای سفید نازک رشد می کند سپس کلاهک های خاکستری رنگ این کپک تشکیل می شود. فعالیت این قارچ موجب کاهش عملکرد می شود. پیشگیری: فرآوری بهینه کمپوست، جلوگیری از لزج شدن کمپوست و پاستوریزاسیون مناسب و آمونیاک زدایی، حذف بوی آمونیاک از بستر کشت توسط تهویه شدید سالنها– کاهش PH- افت درجه حرارت– بازکردن سرکیسه ها. 1-2 کپک سبز زیتونی : Olive green mould عامل بیماری chaetomium spp راه انتشار: اسپور و رشد میسیلیوم علائم خسارت: میسیلیوم سفید نازک تا خاکستری رنگ، این کپک در کمپوست رشد می کند، این کپک بعداً برنگ سبز زیتونی روشن در می آید و در اثر فعالیت این کپک رشد اسپان کند و کمپوست بوی کپک زدگی می دهد. پیشگیری: تهویه مناسب و جلوگیری از آبیاری زیاد 1-3 کپک سبز: green mould (آسپرژیلوس) عامل این بیماریtericoderma spp می باشد.ن آآمکمکسیمکمبکی راه انتشار: کمپوست با مقادیر پائین آمونیاک، شرایط غیر موازی، مگسها، شرایط غیر بهداشتی علائم و میزان خسارت: پوسیدگی نرم اندام هوایی قارچ و تشکیل توده های اسپور به رنگ سبز تیره پیشگیری: رعایت بهداشت و انجام بهینه پاستوریزاسیون کنترل: استفاده از نمک و آهک هیدراته و قارچ کشهای بنلیت و تراکلور 2-بیماریهای باکتریایی یکی از شایع ترین این نوع از بیماریها بیماری باکتریایی بلاچ یا لکه باکتریایی (لکه قهوه ای) (bacteria blotch ) می باشد که عامل این بیماری باکتری بنامpseudomonas tolaasii است. راه انتشار: رطوبت بالا علائم و میزان خسارت: لکه های کوچک قهوه ای تا قهوه ای مایل به زرد در سطح کلاهک قارچ ایجاد می کند و علائم در زمان برداشت قارچ ظاهر می شود. پیشگیری: کاهش رطوبت و آبیاری سالنهای تولید با محلولppm 150 کلرین که لازم است اولاً رطوبت اتاق کشت در حد 85٪ نگهداری و ثانیاً پس از آبیاری با تهویه های مناسب سطح قارچها خشک شود. درجه حرارت بالای° c 20 باعث گسترش این بیماری می شود. کنترل: با تنظیم رطوبت و حرارت همچنین 125 میلی لیتر آب کلر دار ده درصد را با صد لیتر آب مخلوط و در صد متر مربع آبپاشی می کنیم. 3-کپکهای پارازیت: که انواع آن به شرح ذیل می باشد؛ 3-1- کپک تار عنکبوتی : soft mildew عامل این بیماری از جنس ( hyponyces spp ) می باشد. میسیلیوم این قارچ به صورت پنبه ای روی سطح خاک پوششی و روی اندام هوایی قارچ خوراکی رشد می کند ( میسیلیوم این قارچ روی کمپوست رشد نمی نماید). راه انتشار: بالا بودن رطوبت و دی اکسید کربن علائم و میزان خسارت: هنگام تماس این قارچ با میسیلیوم قارچ خوراکی، میسیلیوم کپک مانند نرمی به سرعت دور میسیلیوم قارچ میپیچد و باعت پوسیدگی نرم می شود. با افزایش دما و رطوبت سطح گسترش توسعه پیدا می کند و نهایتاً کلاهک نرم و قهوه ای را از بین می برد. پیشگیری: کاهش دما و رطوبت و تهویه مناسب کنترل: استفاده از قارچ کش های سیستمیک از قبیل؛ مانب، کلروتالونیل، بنومیل و ... 3-2- حباب تر : wet bubble یا میکوگون عامل بیماری ( mycogone spp ) می باشد. راه انتشار: گرد و غبار، بستر کشت آلوده علائم و میزان خسارت: علائم این بیماری بسته به مراحل رشد قارچ متفاوت می باشد در مراحل ابتدایی قبل از تمایز یابی بافت قارچ به صورت توده بد شکل قهوه ای رنگ درآمده که ابتدا سفید کرکی ولی با مسن شدن قهوه ای پوسیده می شود. در مراحل بعدی و پیشرفته لکه های قهوه ای بر روی پایه تیغه ها نیز تشکیل می شود در شرایط رطوبتی بالا لکه های زرد کهربایی تا قهوه ای تیره بر روی سطح بافت های تمایز نیافته تشکیل می شود. پیشگیری: رعایت مسائل بهداشتی. کنترل: استفاده از قارچ کشهای زینب، مانب، کلروتانونیل، پرکلرورمنگنز، ضد عفونی خاک پوششی با فرمالین یک درصد 3-3- حباب خشک : dry bubble عامل این بیماری (verticilium fungicola ) می باشد. راه انتشار: کنیدی های قارچ از طریق نخاله های موجود در سالن تولید علائم: لکه های قهوه ای دارچینی بر روی کلاهک ایجاد کرده و علائم بیماری یک تا دو هفته بعد از آلودگی نمایان می شود. میزان خسارت این قارچ نسبتاً زیاد است به طوریکه میتواند در طول 3-2 هفته به طور کامل محصول را از بین ببرد. علائم قهوه ای رنگ این بیماری می تواند به سادگی از علائم ناشی از بیماری که توسط عامل باکتریایی تریکو درمایی اشتباه گرفته می شود. یک روش تشخیص آن است که قارچ آلوده را در یک ظرف پلاستیکی سر بسته روی چند عدد دستمال کاغذی مرطوب قرار میدهند رطوبت ظرف موجب تحریک عامل بیماری می شود. اگر آلودگی ناشی از باکتری باشد رنگ تغییری نمی کند اما اگر ناشی از کپک سبز باشد ( تریکو درمایی ) به رنگ سبز و چنانچه ناشی از حباب خشک باشد به رنگ خاکستری در می آید و بافت قارچ پرزی خواهد شد. پیشگیری: رعایت شرایط بهداشتی کاهش رطوبت نسبی ( 85-80 درصد )، تهویه مناسب،کوکات سالنهای پرورش کنترل: نمک معمولی، هم محصول آلوده و هم عامل بیماری را از بین می برد. در روی محلی که آلودگی ایجاد شده است نمک پاشیده و یک ظرف پلاستیکی روی آن قرار داده و پس از یک روز محل آلوده همراه با ظرف را بریده و در خارج از سالن می سوزانند، برو کلرو منگنز می تواند این بیماری را کنترل نماید. قارچ کشهای مانب و کلروتالونیل در هنگامی که این بیماری هنوز گسترش نیافته باشد میتواند آن را کنترل نماید. حرارت بالای 55 درجه سانتیگراد به صورت خشک در طی 4 دقیقه و مرطوب در طی یک دقیقه میتواند این قارچ را از بین ببرد. 4-بیماریهای ویروسی شایع ترین آن بیماری لافرانس می باشد. گونه A.bisporus مورد حمله یک نوع بیماری ویروسی بنام Die-back قرار می گیرد. علائم این بیماری اولین بار توسط دکتر J.w.sinden در سال 1948 در فارم برادران Lafrance در آمریکا گزارش شد و از آن پس این بیماری بنام لافرانس معروف گردید. راه انتشار: اسپورهای قارچ – جریان هوا- مگسها – عدم رعایت مسائل بهداشتی علائم: ظهور اندام باردهی با تأخیر مواجه و اندام باردهی قارچ دارای کلاهک کوچک و پایه طویل هستند و مناطقی از بستر کشت کاملاً عاری از میسیلیوم می باشند که در این مناطق اندام باردهی به وجود نمی آید. پیشگیری: رعایت مسائل بهداشتی، حذف مگس ها، ضد عفونی محیط کشت. البته گفتنی است بهترین روش پیشگیری و کنترل این بیماری انجام پاستوریزاسیون کمپوست قبل از تخلیه ((Cooking- out به مدت 12 ساعت در 70 درجه سانتیگراد در پایان دوره کشت می باشد. 5- بیماریهای فیزیولوژیکی قهوه ای شدن آنزیمی: آنزیم تیروزیناز باعث قهوه ای شدن قارچ می شود. آبدهی با کلرید کلسیم مانع از ترشح این آنزیم می شود. پولکی شدن: ( scalig ) سطح کلاهک که در اثر خشکی محیط ایجاد می شود. نمدی شدن: (stroma ) این عارضه در اثر رشد تجمعی میسیلیوم به وجود می آید و موجب عدم تولید اندام بارهی در نمدی شده میگردد. این عارضه در اثر استفاده نادرست از اسپان هنگام مایه زنی و یا آلودگی به مواد نقتی ایجاد می شود. رزکام: ( rose – comb ) در روی کلاهک قارچ برآمدگیهای بزرگ و متورم ظاهر میگردد. عامل این عارضه آلودگی به مواد نقتی نسبت داده شده است.