کپک تارعنکبوتی یا داکتی لیوم

کپک تار عنکبوتی (Hypomyces rosellus) یا داکتی لیوم (Dactylium) به صورت لکه های سفید روی سطح خاک پوششی دیده می شود. این کپک خیلی سریع روی سطح خاک پوششی را می پوشاند. قارچ آلوده به این کپک توسط تارهای سفید عنکبوتی پوشیده شده و پس از تضعیف به رنگ قهوه‌ای درآمده و در نهایت می پوسد. تارهای عنکبوتی این بیماری به تدریج ضخیم شده و به صورت لایه ضخیمی در می آید. به مرور زمان این تارها به رنگ ارغوانی- قهوه ای در می آیند و در نهایت به رنگ زرد می گرایند. اسپورهای این قارچ به راحتی توسط باد و یا آبیاری بستر قارچ به اطراف، پراکنده می شوند. این کپک همچنین توسط قطعات میسلیوم خود با چسبیدن به وسایل مورد استفاده و بدن و لباسهای کارگران به راحتی به اطراف پخش می شود.

آلودگی اولیه خاک پوششی به این کپک، در زمان تهیه و ترکیب اجزای خاک اتفاق می افتد، چون این قارچ در خاک زندگی می کند و به راحتی می تواند به خاک پوششی منتقل شود. اگر این بیماری دریک سالن وارد شود، اسپورهایش توسط باد به سالن های دیگر منتقل می شود. علاوه بر این، داکتی لیوم ممکن است توسط چسبیدن اسپورها و قطعات میسلیوم به کفشها و لباسهای کارگران از یک سالن به سالن دیگر منتقل شود. همچنین ضایعات قارچ و کمپوست آلوده می تواند منبع آلودگی از یک کشت به کشت دیگر شود. حشرات نیز از عوامل انتقال این بیماری می باشند.

رطوبت نسبی زیاد و دمای بالای سالن کشت بعد از اعمال خاک پوششی، باعث ترغیب رشد این بیماری می شود. بنابراین باید دقت زیادی در کنترل شرایط محیطی سالن داشت. تجربه نشان داده است که اگر خاک پوششی توسط اسپورهای این قارچ آلوده شود، علائم بیماری در فلاش آخر ظاهر می شود، اما وقتی که آلودگی توسط قطعات میسلیوم این قارچ ایجاد شود، علائم بیماری قبل از فلاش اول، در زمان تشکیل ته سنجاقی‌ها دیده می شود. غالبا این بیماری بر روی ساقه های شکسته قارچها که بعد از برداشت در بستر باقی می مانند و یا بر روی قارچهای مرده ظاهر می شود.

روشهای کنترل

سالن دار باید مدام بستر کشت قارچ را کنترل کند تا به محض رویت این کپک، به کنترل آن بپردازد. در صورت رویت آلودگی:

۱- روی لکه های آلوده نمک و یا چوش شیرین بپاشد و یا منطقه آلوده را با فرمالین ۲% اسپری کند و بلافاصله بعد از آن، منطقه آلوده را با آهک بپوشاند.

۲- رطوبت نسبی و دمای سالن را پایین بیاورد.

۳- سیرکولاسیون هوا را بیشتر کند.

علی رغم مباحثی که مطرح شد، این کپک، بر عکس مایکوگون، مشکل خیلی زیادی ایجاد نمی کند. معذالک، اگر جلوی آن گرفته نشود، می تواند باعث کاهش عملکرد قارچ شود

مگس‌های قارچ

در منابع توصیف هر یک از این گونه های مگس در حد جزئیات آورده شده است، که به کمک آنها نوع مگس موجود در سالن یا مزرعه قارچ را می توان تعیین نمود. شناخت دقیق نوع مگس لازم است چون روش کنترل ان بستگی به سیکل زندگی و خصوصیات رشد و نموی آن دارد.

مگس‌ها توسط بوی ناشی از کمپوست و میسلیوم های در حال رشد در سالن، از طریق هر گونه منفذی که پیدا کنند، وارد سالن های کشت می شوند و روی کمپوست و یا میسلیوم، خاک پوششی و یا اندام میوه دهی تخم ریزی می کنند. در شرایط مساعد، پس از گذشت ۱۰-۵ روز، از درون این تخم ها، لاروهای این مگس ها بیرون آمده و با تغذیه از قارچ و میسلیوم و عوارض جانبی که ایجاد می کنند، خسارت زیادی به اندام میوه دهی قارچ وارد می نمایند. لاروها از میسلیوم های قارچ نیزتغذیه نموده و پین ها را گاز گرفته و می جوند. پین های در حال رشد و قارچهای جوان که مورد حمله لاروها قرار می گیرند، از قارچ های سالم کوچکتر بوده و قبل از رسیدن به بلوغ می میرند. خسارت به میسلیوم ها نیز قابل توجه است، چون منجر به تشکیل پین های قهوه ای و چرمی می شود. علاوه بر این قارچهای جوان آلوده به لارو، دارای ساقه توخالی بوده و یا قبل از بلوغ می میرند. این نوع خسارت بسیار گول زننده می باشد. چون زمانی اتفاق می افتد که جمعیت لاروها اینقدر زیاد نیست که باعث ایجاد سوراخ در ساقه قارچ شود. بنابراین می تواند از دید سالن دار، دور مانده و قابل تشخیص نباشد.

علاوه بر کاهش عملکرد ناشی از خسارت لاروها که از میسلیوم تغذیه می کنند، ظاهر قارچهای آلوده نیز بدرنگ شده و بازار پسندی خود را از دست می دهند. لاروها همچنین وارد اندامهای میوه دهی شده و در آن سوراخ و تونل ایجاد می کنند که قارچ را برای استفاده نامناسب می نمایند.

در نتیجه آلودگی شدید توسط مگس ها در زمان بذر زنی و یا رشد میسلیوم در کمپوست، کمپوست توسط تعداد زیادی از لاروها اشغال شده و لاروها از میسلیوم ها تغذیه نموده و به رشد خود ادامه می دهند و در نتیجه مقدار زیادی مدفوع تولید می کنند. در نتیجه مناطقی از کمپوست آلوده به حالت توده لجنی با بوی گندیدگی درامده که میسلیوم قارچ قادر به رشد در آن نیست.

مناطق پوسیده کمپوست و پین های پوسیده که توسط لارها خسارت دیده اند، مکان مناسبی برای تکثیر انواع کنه ها خواهند بود. کنه ها توسط مگس های بالغ به داخل سالن ها راه پیدا می کنند. به طوری که هر مگس می تواند تا ۳۰ کنه را با خود به داخل سالن حمل کند. از آنجا که کنه ها نیز معمولا ناقل بیماریهای باکتریایی و ورتیسیلیوم می باشند، پخش آنها می تواند به صورت ناخواسته انواع میکروارگانیسم های مضر را در سراسر مزرعه و سالن پخش کند.

کمپوست آلوده به لارو مگس ها

تغذیه کنه ها از لاروهای مگس های سیارید

تغذیه لارو ها از کمپوست و میسلیومها

کنترل مگس‌های قارچ

مگسها با پرواز و حرکت از روی قارچهای بیمار و نشستن بر روی قارچهای سالم، انواع بیماری‌ها را پخش می‌کنند. مگسهای بالغ می توانند اندامهای تکثیری بیماری ورتیسیلیوم و اسپور‌های قارچهای رقیب را با خود حمل کنند. به این طریق مگسهای بالغ در مقایسه با لاروها، خسارت بیشتری به قارچها وارد می کنند و اگر کنترل نشوند، کمپوستهای جدید را به انواع بیماری ها آلوده خواهند کرد.

معمولا جمعیت مگسها در فصل تابستان و پاییز افزایش می یابد. در طی این فصول تکثیر و مهاجرت مگسهای فورید (Phorid) به شدت زیاد می شود. این مگسها در در اطراف منابع روشنایی بسیار فعال هستند و می توانند برای قارچ چین ها مزاحمت ایجاد کنند.

بر خلاف مگسهای فورید، که آفات فصلی هستند، سیارید ها می توانند در تمام طول سال در مزرعه قارچ حضور داشته باشند و یکی از دلایلی که این مگسها به حشره کشها مقاوم می شوند، همین است.

با استفاده از توری های مناسب، به طوری که در هر سانتی متر مربع کمتر از ۱۶ منفذ داشته باشد، در ورودی ها و خروجی های هوا به محوطه مایه زنی و سالنها، می توان جلوی ورود مگسهای بالغ را به محل مایه زنی و بلوکه زنی و همچنین سالن های کشت گرفت. خروجی هوای سالن چون بوی قارچ و کمپوست می دهند، نسبت به ورودی های هوا، بیشتر مگسها را جذب می کنند. بنابراین توجه بیشتری به نصب توری در خروجی هوا داشته باشید. هرگونه منفذی در کنار دریچه های خروج هوا و دربها و دیوارها بایستی کاملا بسته شود. با استفاده از تله های نوری و کاغذی و تعویض روزانه آنها، تعداد مگسهای وارد شده به سالن را یاد داشت کنید تا در موثر بودن روش کنترل و توری های مورد استفاده، راهنمای شما باشد.

کیفیت کمپوست مورد استفاده نقش مهمی در شیوع و میزان خسارت توسط مگس ها بازی می نماید. آزمایشات و تجربیات زیادی نشان داده است که بین میسلیوم و مگسهای سیارید رابطه آنتاگونیستی وجود دارد. کمپوستی که به خوبی توسط میسلیوم پر شود، مگسهای ماده را برای تخمریزی جذب نمی کند و حجم زیاد میسلیوم در کمپوست، مانع از رشد لاروهای مگس می شود. بر عکس، میسلیوم ضعیف مکان مناسبی برای تخمریزی و رشد و نمو مگسها و لاروهای انها می باشد.

کمپوست تازه مایه زنی شده را بایستی در چند روز اول ورود به سالن، به طریقی از مگسها دور نگه داشت. این کار با رعایت بهداشت، نصب توری مناسب در ورودی ها و خروجی های سالن و استفاده معقول از حشره کشهای مجاز باید انجام شود. در شرایط خاص می توان کمپوست را نیز با حشره کش تیمار نمود.

در موقع استفاده از حشره کش در کمپوست، مخلوط نمودن و توزیع یکنواخت سم در کمپوست بسیار مهم است، چون اثر حشره کش اساسا به سمپاشی تمامیت کمپوست بستگی دارد. اگر قسمتهایی از کمپوست سمپاشی نشوند، آلودگی از آن قسمتها به بقیه قسمتهای کمپوست سرایت خواهد کرد. سمپاشی کمپوست در زمانی بایستی صورت بگیرد که در خلال اسپاون ران، سم و میسلیوم با هم تماس پیدا نکنند، چون در اثر پاشیدن سم روی میسلیوم، سم بر رشد میسلیوم و تشکیل اندامهای میوه دهی قارچ اثر معکوس خواهد گذاشت. بنابراین میسلیوم و حشره کش نبایستی همزمان به کمپوست اضافه شوند. صرف نطر از فرمول سم، باید آن را قبل از مایه زنی با بذر قارچ، به کمپوست اضافه کرد. بدین طریق سطح میسلیوم به سم آغشته نخواهد شد. سمپاشی کمپوست، فقط کمپوست را در مرحله اسپاون ران حفاظت می کند. عدم حفاظت بعد از خاکدهی می تواند منجر به آلوده شدن خاک پوششی به مگس و در نتیجه خسارت به میسلیوم در سطح کمپوست و خاک پوششی شود.

ترکیبات مورد استفاده در خاک پوششی و خاک پوششی آماده بایستی در اتاق تمیزی نگه داری شوند. اگر حشره ای در خاک پوششی وجود دارد، خاک را باید پاستوریزه و یا با فرمالین ضدعفونی کرد. در خلال آماده نمودن خاک پوششی و بعد از آن، برای کنترل لاروها، خاک باید با دیفلوبنزورون (دیمیلین) سمپاشی شود. در موقع سمپاشی خاک پوششی در مرحله آماده سازی آن، باید سمپاشی و مخلوط نمودن سم با خاک یکنواخت و همه جایی باشد. برای سمپاشی، سم را ابتدا در آب حل نمایید و سپس به خاک اضافه کنید. دیمیلین را می توان به روی خاک پوششی نیز اعمال نمود. در اینصورت باید مطمئن شد که سم به همه جای خاک بخوبی نفوذ می نماید. یاداوری می نماید که دیمیلین در آب حل نمی شود، بنابراین در موقع استفاده از آن بایستی مدام آن را هم زد.

بعد از اعمال خاک پوششی، از ورود مگسها به سالن کشت بایستی جلوگیری شود. در صورت لزوم اسپری نمودن سالن با پرمترین توصیه می شود. تولید و یا پخش دود در سالن نیز مانع از ورود مگسها به داخل سالن می شود.

مگسهایی که در زمان میوه دهی ظاهر می شوند، می توانند با استفاده از دود و یا اسپری نمودن با ترکیبات حاوی پیرترید (Pyrethride) کنترل شوند، اگرچه استفاده مداوم از این ماده منجر به بروز مقاومت در حشره می شود. بایستی یاداوری کرد که کنترل حشرات در خلال میوه دهی، اگر با دیگر روشهای کنترل همراهی نشود، خیلی موثر نیست و ممکن است فقط شکل ظاهری و بازارپسندی قارچها را حفظ کند. بنابراین یک مبارزه تمام عیار بر علیه این آفت بایستی صورت بگیرد. لاروهای بعضی از حشرات تحرک بالایی داشته و می توانند در سرتاسر مزرعه پخش شوند. بنابراین از استفاده از یک ماده ضدعفونی کننده در حوضچه جلوی درب ورودی هر سالن فراموش نکنید. در صودت لزوم از لباسها و وسایل تمیز جداگانه برای هر سالن استفاده کنید.

در پایان هر دوره کشت، همه لاروها بایستی توسط کوک اوت کمپوست و سالن از بین بروند. در فرایند کوک اوت لازم است دمای بالای ۷۲ درجه به مدت بیش از ۳ ساعت به همه جای سالن و قفسه ها برسد.

اگر کوک اوت امکان پذیر نیست، کمپوست مصرف شده و سالن بایستی ضدعفونی شوند. همه کمپوست مصرف شده بایستی سریعا از مزرعه دور شود و سالن خالی توسط یک ماده ضدعفونی کننده به خوبی شستشو داده شود.

بیماری های قارچ دکمه ای : اندر حکایت کنه ها (mites)

کنه‌ها، مانند سایر آفات، در جایی که تمام اصول تکنیکی در تهیه کمپوست و کشت قارچ رعایت شود و اصول بهداشتی به دقت دنبال گردد، به ندرت در سالن کشت دیده می‌شوند. از میان تمام انواع کنه که در طی مدت کشت قارچ، ممکن است با آن رو به رو شویم، تنها تعداد بسیار کمی از آنها به عنوان آفت برای قارچ محسوب می شوند. برخی کنه‌ها از قارچ‌ها و باکتری‌هایی که به مقادیر فراوان در مواد آلی در حال پوسیدن زندگی می‌کنند، تغذیه می‌نمایند. انواع دیگر این کنه ها، شکارچی هایی هستند که عمدتا از نماتدها وسایر کنه‌ها تغذیه می‌کنند.

در مرحله ابتدایی تهیه کمپوست جمعیت زیادی از انواع کنه‌ها ممکن است در مواد اولیه یافت شوند زیرا در این مرحله در کمپوست مواد غذایی برای تمام گونه‌ها تقریباً موجود می‌باشد. اما درطی فاز اول کمپوست سازی و مرحله پاستوریزاسیون آن، همه کنه‌ها می‌میرند. به همین دلیل ظهور کنه‌ها دریک مزرعه یا نشانه ضعف در تهیه کمپوست و یا پاستوریزاسیون نامناسب آن (نقص در زمان و یا شرایط دمایی پاستوریزاسیون) می‌باشد. علاوه بر آن در صورتیکه کاه، کود یا کمپوست مصرف شده و بقایای قارچ‌ها در نزدیکی مزرعه نگهداری شوند، کنه‌ها به آسانی می‌توانند به داخل اتاق‌های پرورش راه یابند. در شرایط نامطلوب برخی کنه‌ها قادرند شکل خاصی به خود بگیرند که هیپوپوز نامیده می‌شود. کنه‌ها می توانند برای مدت طولانی در این حالت باقی بمانند. در حالت هیپوپوز بدن کنه چروکیده می‌شود و با یک پوسته ضخیم که آن را از محیط بیرون محافظ می‌کند پوشیده می‌شود. به کمک اندام‌های مکنده‌ هیپوپوز قادر است به اشیاء در حال حرکت مثل مگس‌ها یا جوندگان بچسبد و از این طریق جا به جا شود. وقتی که شرایط برای فعالیت‌های حیاتی مساعد گردد، کنه‌ها باز می گردند یعنی هیپوپوزها پوست می‌اندازند و حالت عادی خود را پیدا می‌کند. کنه‌ها نه تنها از طریق مگس‌ها بلکه از طریق چسبیدن به لباس کارکنان، کفشها و یا سایر وسایل آنها قادرند به داخل سالن‌های کشت راه یابند.

کنه‌های گونه Tarsonemus myceliophagus که آفت قارچ‌های خوراکی محسوب می‌شوند آن قدر کوچک هستند که با چشم غیر مسلح قابل دیدن نیستند. این کنه‌های براق به رنگ قهوه‌ای روشن، از هیف قارچ‌های خوراکی و بسیاری دیگر از قارچ‌های رقیب از قبیل قارچ سبز زیتونی، تریکودرما و پنیسیلیوم تغذیه می‌کنند. زمانی کنه‌ها به مقدار فراوان در ماده اولیه وجود داشته باشند، انتهای پایه قارچ خوراکی را می‌جوند که در نتیجه پایه قارچ مدور شده و قارچ رنگ قهوه‌ای مایل به قرمز پیدا میکند.

با این که بر خلاف اکثر کنه‌ها و حشرات، کنه‌های گونه Tarsonemus myceliophagus تقریبا به کندی تکثیر می‌شوند (یک کنه ماده معمولا ًدر طی سه هفته هر ۲۴ ساعت یک تخم می‌گذارد). مقدار خسارتی که آنها به محصول درحال رشد وارد می کنند بستگی به زمان و میزان آلودگی دارد. اگر جمعیت زیادی از کنه ها در مرحله بذر زنی وارد کمپوست شوند، عواقب فعالیت آنها به مراتب جدی‌تر خواهد بود.

کنه های قرمز فلفلی (گونه‌های Pygnophorys) از قارچ‌های رقیب (عموماً تریکودرما) تغذیه می‌کنند به همین دلیل حضور آنها نشان دهنده کمپوست ضعیف و بی‌کیفیت می‌باشد. این نوع کنه‌ها خیلی سریع تکثیر می‌شوند. یک کنه ماده قادر است در طی ۵ روز تا ۱۶۰ عدد تخم بگذارد. با وجود اینکه کنه‌های قرمز فلفلی آفت قارچ خوراکی نیستند، اما انتشار کپک های سبز را نه تنها در اتاق‌های آلوده بلکه در تمام مزرعه تسریع می‌کنند. علاوه بر آن در تعداد زیاد، ظاهر بازار پسندی قارچ‌ها را خراب می‌کنند و احساس ناخوشایندی ایجاد می‌کنند و گاهی اوقات حتی سبب ایجاد آلرژی برای قارچ چینان می‌گردند.

برای کاهش شانس انتشار تریکودرما توسط کنه‌های قرمز فلفلی، بسیاری از پرورش دهندگان قارچ محل‌های آلوده را با شعله گاز و نمک یا دستمال کاغذی آغشته به ماده ضدعفونی کننده تیمار می‌کنند اما تمام این اقدامات تنها جلوی افزایش سریع جمعیت کنه را می‌گیرد. مشکل تنها با استفاده از کمپوست با کیفیت بالا قابل حل می‌باشد.

کنه‌های ساپروفیت شفاف و بی‌رنگ جنس Tyrophagus Spp ، Caloglyphus spp ، Histiostoma گاهی اوقات روی قارچ خوراکی قابل رویت هستند. بر خلاف گونه‌های کنه‌ای که قبلاً ذکر شدند این کنه‌ها کمی بزرگتر هستند و حرکت کندتری دارند و از آنجایی که کنه‌ها از بقایای گیاهی در حال پوسیدن تغذیه می‌کنند تنها در کمپوستی که به خوبی تهیه نشده است و برای رشد میسلیوم قارچ مناسب نیست، یافت می‌شوند.

کنه‌های شکارچی Parasitus fimetorum ،Digamasellus fallar ‌ ، Arctoseius Cetratu ‌ ممکن است در اتاق‌های پرورش یافت شوند. این کنه‌ها اندازه بزرگتری دارند و سریع‌تر از سایر کنه‌ها حرکت می‌کنند. این کنه‌های شکارچی از نماتد‌ها، کنه‌های کوچک‌تر و تخم و لارو سایر آفات قارچ خوراکی تغذیه می‌کنند. بنابراین در مراحل مختلف کشت قارچ، حشرات مفیدی محسوب می‌شوند اما از طرف دیگر وجود کنه‌های شکارچی نشان دهنده حضورمنبع غذایی آنها می‌باشند که در واقع نشانه حضورکنه‌های بیشتر و آفات دیگر می‌باشد. این امر به نوبه خود به معنی این است که نقصی در مرحله تهیه کمپوست و یا پاستوریزاسیون آن و یا مشکلاتی در وضعیت بهداشتی در مزرعه وجود دارد. بر خلاف این واقعیت که کنه‌های شکارچی برای قارچها مفید هستند، برای کارکنان ایجاد ناراحتی می کنند. زیرا به آسانی به لباس و دست‌های آنها می‌چسبند و احساس ناخوشایندی ایجاد می‌کنند. هر گاه کنه‌های شکارچی ظهور پیدا می‌کنند توصیه می‌شود که تمام بسته کمپوست برای ردیابی منبع تغذیه کنه‌ها بازرسی شود و اقداماتی برای کنترل آفات واقعی قارچ در نظر گرفته شود.

اقدامات عمومی برای جلوگیری از ظهور همه انواع کنه‌ها در طی پروسه کشت قارچ

۱- کمپوست سازی با کیفیت بالا و پاستوریزاسیون مناسب کمپوست به منظور دستیابی به یک محیط انتخابی برای رشد میسلیوم قارچ

۲- رعایت شدید اصول بهداشتی در مزرعه

۳- کنترل مگس‌ها و سایر انتقال دهندگان کنه

۴- تمیز کردن کامل تمام ماشین آلات، ادوات و اتاق‌هایی که در طی مرحله بذر زنی و ریسه دوانی مورد استفاده قرار گرفته‌اند.

۵- بخاردهی اتاق‌ها(کوک اوت) در انتهای هر دوره کشت با حرارت مورد نیاز (می‌بایست اطمینان پیدا کرد که دما در تمام اتاق رشد و در تمام سطوح و قفسه‌ها به سطح مورد نیاز رسیده است تا هر گونه احتمال زنده ماندن کنه‌ها از بین برود).

۶- استفاده ازمواد ضدعفونی کننده برای تمیز کردن تمام سطوح و ملزومات مورد استفاده در طی کار.

۷- حذف سریع کمپوست مصرف شده از مزرعه.

کاهش ضایعات و افزایش ماندگاری قارچ‌های خوراکی

افزایش تولید غذا با توجه به توسعه روز افزون جمعیت که با سرعتی بیشتر از تولید غذا پیش می‌رود یکی از مباحث اصلی و مهم جامعه کنونی است. اگرچه راه‌هایی چون افزایش سطح زیر کشت، اصلاح عملیات زراعی، استفاده از ارقام اصلاح شده، مبارزه با آفات و بیماریها و غیره قادر هستند تا حدی مشکل فوق را برطرف نمایند ولی کاهش موثر ضایعات غذا یکی از حیاتی‌ترین راه حلهاست که بدست فراموشی سپرده شده است. با استفاده از تکنولوژی مناسب کاهش ضایعات پس از برداشت می‌توان تولید غذا را به اندازه ضایعات پس از برداشت که گاهی تا حد ۶۰% تولید می‌رسد افزایش داد. صرفاً تولید غذایی با کیفیت بهتر به تنهایی کافی نیست بلکه باید محصول تولید شده را از طریق بکارگیری تکنولوژی مناسب پس از برداشت بدون هیچ ضایعاتی و یا با حداقل ضایعات بدست مصرف کننده نهایی برسانیم. به این بخش کشاورزی اصطلاح ” برداشت مخفی ” را نسبت داد.
امروزه پرورش انواع قارچ ها ی خوراکی اهمیت بسزایی دردنیا کسب کرده و از پیشرفت های قابل توجه و چشمگیری برخوردار شده است. با این که قارچ از بقایای مواد گیاهی و صنعتی ( کمپوست ) تغذیه می‌کند، اما سرشار از پروتئین ،‌ کلسیم ، پتاسیم ، فسفر ، ویتامین و انواع اسیدهای آمینه ضروری است. با پرورش قارچ می‌توان ضمن تهیه غذاهای لذیذ، مقوی و ارزان، کمبود پروتئین ، ویتامین های A,D,E,K و املاح معدنی از قبیل کلسیم ،‌آهن و فسفر مورد نیاز بدن را تامین نمود. قارچ خوراکی Agaricus bisporus و Pleurotus ostreatus از محصولات مهمی هستندکه تفاوتهای قابل توجهی با بقیه محصولات دارند. قارچ خوراکی به دلیل نداشتن کوتیکول و کربوهیدرات های حفاظتی ، محصول برداشت شده در طول انبارداری تازه نمی‌ماند به این معنی که قارچ ها سریعا” بعد از برداشت فاسد می‌شوند وبتدریج کیفیت خود را از دست می‌دهند. مکانیزم فساد قارچ شامل دهیدراته شدن ، قهوه ای شدن آنزیمی و رشد باکتریایی است. بنابراین لازم است عملیات پس از برداشت به نحو صحیح صورت گیرد تا حداقل ضایعات را داشته باشد. فاکتورهای موثر بر ماندگاری قارچ خوراکی عبارتند از:

۱- برداشت

یک از مراحل مهم در افزایش عمر نگهداری قارچ و کاهش فساد پذیری آن عملیات برداشت است. برای برداشت قارچ لازم است هر قارچ بصورت مجزا و با حرکت دورانی مایل برداشت شود. بهتر است فرد برداشت کننده با دست چپ قارچ را برداشت نموده و با دست راست خود توسط یک کارد بخش قاعدهء ساقه را قطع کند. در هنگام چیدن قارچ باید توجه داشت که به کلاهک فشار بیش از حد وارد نشده و از تماس بیش از حد دست با آن نیز خودداری شود. یک از فاکتورهای موثر بر عمر پس از برداشت قارچ خوراکی مرحله برداشت است. مرحله برداشت بستگی به ترجیح مصرف کننده دارد با این وجود بهترین مرحله هنگامی است که قطر کلاهک قارچ به یک اینچ (۲.۵ سانتیمتر) رسیده و قبل از شروع باز شدن قارچ می‌باشد. اگرچه طعم واقعی قارچ بستگی به مواد ذخیره ایی موجود در اسپورها دارد ولی درهنگام رسیدن، پرده زیر قارچ باز شده و ظاهری سیاه رنگ به آن می‌دهد و برخی مصرف کنندگان آنرا نمی پسندند. بارتلی و همکاران (۱۹۹۱) گزارش کردند که کیفیت بین فلاشها متفاوت است قارچها از فلاشهای ۱و۲و۳ بعد از ۱۸ روز انبار سرد بررسی شدند. قارچهای فلاش دوم سفیدتر وسفت تربوده وفساد میکروبی کمتری نسبت به قارچهای فلاش ۱و۳ مشاهده شد. قارچهای فلاش دوم سفیدتر وسفت تربوده وفساد میکروبی کمتری نسبت به قارچهای فلاش ۱و۳ مشاهده شد. جاکوبسن و همکاران(۲۰۰۱) نشان دادند که محصول فلاشهای مختلف قارچ از نظر کیفیت در طی نگهداری با یکدیگر اختلاف دارند. آنها نشان دادند که فلاش دوم از نظر نگهداری بهتر از فلاش اول و سوم است. این در حالی بود که تغییر رنگ کلاهک در فلاش سوم بیشتر بود. قارچها با گذشت زمان ، تخریب و بدرنگ می‌شوند. فساد در درجه حرارت بالاتر سریع تر است. نرم شدن در درجه حرارت بالای ۵ درجه سانتی گراد خیلی سریع اتفاق افتاد. قارچهای فلاش اول به طرز معنی داری نرمتر از فلاش های دیگر بودند.با انبارکردن قارچهادر درجه حرارتهای بالا قارچ ها تیره تر می‌شوند چونکه اسپورها خیلی سریع توسعه می‌یابند. توسعه تیغه ها در قارچهای فلاش دوم نسبت به فلاشهای اول و سوم کاهش می‌یابد و به میزان زیادی در درجه حرارت زیر۵ درجه سانتیگراد جلوگیری می‌شود. اختلاف بین فلاشها با انبارکردن در درجه حرارت بالا کمتر می‌شود. حضور لکه ها در طول انبارداری به طور واضح قابل تشخیص بود . توسعه باکتری های Blotch درفلاش ۱و۲ کمتردیده شد. با وجودی که ، لکه ها در قارچها ی فلاش ۳ تنها ساعاتی کوتاه بعد از چیدن شروع به توسعه می‌کنند. سطح بالای گندیدگی قارچهای فلاش۳ میزان رنگ ومقدار افزایش سفتی را تحت تاثیر قرارداد.

بهتر است قارچها در هنگام برداشت مستقیماً در ظروف بسته بندی قرار گیرند و از تجمع محصول به صورت توده خودداری شود زیرا این عمل باعث وارد شدن فشار به لایه‌های زیرین محصول و صدمه دیدن یا قهوه‌ای شدن آنها خواهد شد. قبل از برداشت محصول از آبیاری بستر خودداری شود. زیرا این عمل باعث پخش شدن ذرات خاک بستر بروی کلاهک قارچ و کثیف شدن آن می‌شود.

2- کنترل تنفس

قارچ دکمه ای بلافاصله پس از برداشت در طی ۱۰-۵ ساعت اولیه نگهداری اش افزایش شدیدی در تنفس نشان می‌دهد. بعد از افزایش اولیه تنفسی، در طی ۳۵-۱۵ ساعت پس از برداشت میزان دی اکسید کربن تولیدی به ماکزیمم مقدار خود می‌رسد. البته مدت زمان رسیدن منحنی به نقطه ماکزیمم بر حسب مرحله تکامل قارچ متنوع می‌باشد. مرحله ایکه پرده ویل(Veil) شکسته شده و تیغه ها باز شده باشند شدت تنفسی به ماکزیمم مقدار خود می‌رسد. در ضمن سرعت تنفس با افزایش درجه حرارت افزایش می یابد

۳- سرد کردن اولیه

به منظور کاهش ضایعات قارچ خوراکی، لازم است بلافاصله پس از برداشت محصول سرد گردد. به چنین عملیات سرد کردن بلافاصله پس از بداشت (Precooling) یا سرد کردن مقدماتی گفته میشود. پری کولینگ نقش مهمی در افزایش عمر انبارداری تمام محصولات برداشت شده دارد. تاخیر در انجام عملیات پری کولینگ جایز نیست. چون که در طی این عملیات ” دمای مزرعه” یا محل تولید از محصول حذف و بالطبع شدت تنفس و تعرق محصول به حداقل می رسد. برای سرد کردن قارچ لازم است در طی ۵ ساعت اولیه پس از برداشت دمای محصول به دو درجه سانتی گراد برسد و تا انجام مراحل بعدی در همین دما نگهداری شود. روشهای متفاوتی برای انجام عملیات پری کولینگ وجود دارد مانند:
۱- Hydro cooling سرد کردن مقدماتی با آب
۲- Ice cooling سرد کردن مقدماتی با یخ
۳- Room cooling سرد کردن مقدماتی با هوای خنک
۴- Vaccum cooling سرد کردن مقدماتی با ایجاد خلاء
برای قارچ خوراکی روش هیدروکولینگ و وکیوم کولینگ مناسب است در روش اول علاوه بر تمیز شدن قارچ، محصول خنک نیز می گردد. بنو و همکاران (۱۹۷۹) گزارش کردند که سرد کردن با خلا به افزایش ماندگاری مفید قارچ کمک می کند. در این حالت قارچها در یک فیلم سوراخ دار که اجازه خروج بخار آب را می دهد بسته بندی می شوند. سوراخها ایجاد شده بعد از خنک کردن توسط خلاء توسط نوار کوچک چسبدار پوشانده می شوند تا مانع ورود و خروج گاز شود. در روش وکیوم کولینگ با ایجاد خلاء نسبی در اطراف محصول با تبخیر بخشی از رطوبت، محصول خنک می گردد. باید توجه نمود که روش وکیوم کولینگ نسبت به روش روم کولینگ منجر به کاهش وزن محصول تا حد ۳% خواهدشد. در هر حال قارچهای شسته شده به منظور جلوگیری از قهوه ای شدن باید بلافاصله خشک گردند. خشک کردن باید کاملا با احتیاط صورت گیرد. برای این کار با استفاده از نوارهای اسفنجی با خاصیت موئینگی رطوبت اضافی سطح قارچها حذف می شود. برای خشک کردن نباید از جریان هوا استفاده نمود چرا که باعث پژمردگی محصول خواهد شد. پس از انجام عملیات پری کولینگ قارچ باید در انباری با دمای نزدیک دو درجه و رطبت نسبی ۹۵% نگهداری شود. چنین شرایطی باعث می شود تا ۱۰ روز قارچ بصورت تازه باقی بماند. قابلیت نگهداری قارچ در دماهای متفاوت بستگی به کیفیت قارچ در هنگام برداشت دارد و به همین دلیل گزارشات متفاوتی از نظر مدت نگهداری مثلاً در دمای دو درجه وجود دارد. به عنوان یک قاعده کلی بهترین درجه حرارت برای نگهداری محصولات دمایی نزدیک به نقطه انجماد بافت است.

۴- نگهداری قارچ در انبار با اتمسفر کنترل شده (CA)

به منظور کنترل فرایندهایی چون تنفس راههای متفاوتی وجود دارد که می توان به کاهش درجه حرارت و تغییر در غلظت گازهایی چون CO2 ، O2 اشاره کرد. چون در طی تنفس O2 مصرف و CO2 تولید می گردد. می توان با افزایش غلظت CO2 و کاهش غلظت O2 شدت تنفسی را کاهش داد ولی باید توجه نمود که کاهش بیش از حد O2 مطلوب نبوده و منجر به تحریک تنفس غیر هوازی می گردد و تولید الکل و ترکیبات سمی دیگری خواهد کرد که شدیداً کیفیت محصول را کاهش می دهد. ماندگاری قارچهای تازه در شرایط اتمسفر کنترل شده شامل ۹% اکسیژن و ۲۵% دی اکسید کربن افزایش می یابد.

۵- کنترل دما و استفاده از بسته بندی با اتمسفر تغییر یافته

استفاده از بسته‌بندی با اتمسفر تغییر یافته (MAP ) در نگهداری بعد از برداشت قارچها، تکنیک مهمی است که ضایعات را کاهش می دهد و در حفظ کیفیت در دمای پایین انبار، به طور قابل توجهی موثر است، نسبت بالای رطوبت، غلظت کم اکسیژن، میزان بالای دی اکسید کربن در بسته می تواند به طور بالقوه میزان تنفس، فساد و تغییرات فیزیولوژیکی را کاهش دهد ودر نتیجه در افزایش عمر قارچ موثر باشد. ترکیب هوا را ۷۸ درصد ازت، ۲۱درصد اکسیژن و ما بقی را گاز کربینک و گازهای دیگر تشکیل می دهند. با افزایش متناسب دی اکسید کرین و یا کاهش اکسیژن می توانیم میزان تنفس را کاهش داده و زمان ماندگاری را طولانی کنیم، اما در این جا لازم است که کنترل صحیح صورت بگیرد تا از بی نظمی فیزیولوژیک در بافتهای زنده و فساد ثانوی توسط میکروارگانیسم های غیر هوازی جلوگیری شود. اتمسفر مناسب اتمسفری است که بدون آسیب متابولیکی به محصول سرعت تنفس را به حداقل برساند. محصولات کشاورزی مختلف تحمل بسیار متفاوتی نسبت به اتمسفرهای گوناگون دارند. تجربه نشان داده است که قارچهای صدفی بسته بندی شده با اتمسفر تغییر یافته (MA) وزن تازه کمتری (۳/۱-۸ /۰ %) نسبت به قارچهای شاهد (۴۷%-۲۰% ) ازدست می دهند.

مبارزه با کپک قرمز قارچ صدفی

برای پیشگیری از ظهور آن بایستی چند نکته را رعایت کنید:
۱- از کاه تمیز و فاقد آلودگی جهت بستر قارچ صدفی استفاده شود.
۲- اگر عمل خیساندن کاه بیش از ۱۸ ساعت طول کشید، آب آن عوض شود.
۳- عمل جوشاندن کاه به مدت ۲ ساعت انجام شود.
۴- محل پرکردن کیسه ها بایستی سرپوشیده باشد و قبلا ضدعفونی شود.
۵ - وسایل مورد استفاده برای خروج کاه جوشانده شده حتما با الکل ضدعفونی شود.
۶- محل پرکردن(میز یا زمین) با الکل ضدعفونی شود.
۷- دستها تا بالای آرنج با الکل ضدعفونی شود.
۸- تمام وسایلی که در هنگام پر کردن روی میز کار می آید، ضدعفونی شود.
۹- از نایلون تمیز و تازه استفاده شود.