شناخت قارچ های خوراکی و سمی و داروئی
قارچ ها سه دسته هستند :
۱- خوراکی۲- سمی۳- داروئی
قارچ های خوراکی
در اکثر
کشورهای جهان خوردن قارچ متداول است زیرا نسبت به گوشت قرمز از نظر
پروتئین چیزی کم ندارد و از نظر چربی صفر می باشد و با صرفه و اقتصادی نیز
می باشد . از مهم ترین قارچ های خوراکی میتوان به قارچ دکمه ای و انواع صدفی آن اشاره کرد این قارچ ها را می توان در مکانهای کوچک هم تولید کرد .
قارچ های سمی
سمی بودن قارچ ها به سه نوع تقسیم شده اند : ۱- فالاتوکین۲- آموتوکسین۳- همولیتیک و آمانیتا لفظ سمی بودن قارچ ها می باشد .
مسمومیت های ناشی از مصرف قارچ های سمی
الف)
قارچ های روی دستگاه گوارش و روی اعصاب اثر کرده و شخص را دچار دل درد و
سر درد و تهوع که مصرف کننده بیمارستانی شده و باید تحت نظر پزشک معالجه
شود .
ب) قارچ هایی که به تنهایی اثرات سوئی نداشته ولی با مکمل های دیگری مثل الکل اثر منفی گذاشته و شخص را به حال احتراز می برد . قارچ های مرکب (Coprinus) و موالها (Morchella)
ج) قارچ هایی که به طور کل سمی بوده ، و به شخص مصرف کننده شوک سریع وارد کرده چه بسا مصرف کننده به بیمارستان هم نرسد .
فالاتوکسین و آموتوکسین سم هایی هستند که روی دستگاه گوارش اثر می کند ولی کشنده نیستند .
همولیتیک سمی است که روی گردش خون (گلبولهای قرمز خون را از بین می برد ) و اعصاب و مغز تاثیر سریع دارد و باعث سکته مغزی می شود .
آمانیتا فالوئید و آمانیتا موسکاریکا از این دسته از قارچ های سمی می باشد .
آمانیتا فالوئید Amanita Phalloides
کلاهی
بهقطر ۷ تا ۱۰ سانتی متر به رنگ سبز زیتونی یا زرد زیتونی وگاه بسیار کم
رنگ و نزدیک به سفید دارد . در حالت مرطوب کمی لزج است .گاه لکه های مسطح
پوست مانند سفیدی بر پوسته دارد . پوسته آن را می توان مثل پوسته قارچ
خوراکی جدا کرد . تیغه ها سفید و نزدیک به هم هستند .
طول پایه ۸ تا ۱۲ سانت و عرض آن ۵/۱ تا ۲ سانت است .
زمستان سفید یا
به رنگ کلاهک ولی کم رنگ تر است سطح آنصاف یا حاوی پوسته های نازکی است
که در ابتدا تو پرند و به تدریج تو خالی می شوند . حلقه دامن مانندی در
قسمت بالای پایه وجود دارد قاعده پایه در کیسه فنجان مانندی محصور است .
زیر درختان پهن برگ به خصوص غان و بلوط از اواسط تابستان تا اواخر پاییز
یافت می شود . سمیت آن بحدی است که خوردن کلاهک آن می تواند مرگ آور باشد .
آمانیتا موسکاریکا معروف به امانیت مگس کش Amanita Muscarica
آمانیتا موسکاریکا عامل بسیاری از مسمومیت هاست
آمانیتا
موسکاریکا از زیباترین و معمول ترین قارچ هاست . کلاهک قرمز یا نارنجی با
خالهای سفید به قطر ۱۰ تا ۲۰ سانتی متر دارد که در ابتدا گرد است و به
تدریج تحدب آن کم می شود و مسطح می گردد .
در حالت
مرطوب لزج است . تیغه های آن سفید و فشرده اند . پایه ۱۰ تا ۲۲ سانتی متر
ارتفاع و ۵/۲ سانتی متر قطر دارد و سفید و توپر است ولی به تدریج تو خالی
می شود . حلقه سفید دامن مانند قاعده پایه متورم است و فلس های سفید
کرکداری دارد که به صورت حلقه های متحد المرکزی آنرا در بر گرفته اند . از
اواسط تابستان تا اویل زمستان زیر درختان غان و سوزنی برگ بوفور دیده می
شود .
سمی بنام موسکارین در آن وجود دارد که حشرات به آن حساسند .
قارچ های سمی و خوراکی را نمی توان از نظر شکل و اندازه و رنگ شناخت و فقط
آزمایشگاه می تواند سمی بودن و مقدار سم و نوع سم را مشخص می کند .
در بین
قارچ های موجود ، قارچهایی هم هست که توهم زا می باشد و شخص مصرف کننده را
به عالم خلصه می برد . امروزه ۸۰ % از قرص های روان گردان از قارچ «سوما»
با نام ایرانی دنبلان کوهی که ماده ای به نام «تروف» دارد درست می شود .
قارچ های رنگی هم در طبیعت وجود دارد که برای مصارف صنعتی و غذایی کاربرد
دارند . در کشور هند ، قارچ های رنگی را برای ساختن ادویه و رنگ اسنک
(پفک) کشت و صادر می کنند .
قارچ های داروئی
امروزه که
علم طب پیشرفت چشمگیری کرده ، محقیقین در آزمایشگاهها و انیستیتو های
معتبر برای هربیماری دنبال درمان و راه چاره ای می گردند از قدیم الایام
طبیبان از گیاهان برای درمان استفاده می کردند با پیشرفت علم طب عصاره
گیاهان و مواد مفید گیاه مورد استفاده قرار می گیرند .
قارچ هم از این قاعده مستثنا نیست .
آنتی
بیوتیکها در مبارزه با بیماریهای عفونی مورد استفاده های فراوان قرار می
گیرند از این جمله اند معروفترین آنتی بیو تیک که مصرف طبی دارد پنی سیلین
می باشد . در قارچ صدفی آنتی بیوتیک بیشتری نسبت به قارچ دکمه ای گزارش شده است .
پلوروتین
پلوروتین موجود در قارچ داروی پوست بدن انسان است و موجب نرمی و لطافت پوست شده و داروی جوش و لک صورت می باشد .
لیستین
کاهنده کلسترول خون که برای درمان بیماران قلبی و آنهایی که فشار خون دارند مفید است .
ریبوفلاوین : آرام کننده ذهن
نیاسین : برای ترک اعتیاد
دارای آهن – سدیم – ویتامین B2
قارچ ها سرشار از ویتامین ها هستند : محلول در چربی A-E-D که در ساخت پماد مصرف می شود .