کپک سبز (تریکودرما) در سالن های پرورش قارچ دکمه ای

تریکودرما یا کپک سبز (Trichoderma aggressivum f. aggressivum) که در سابق به اسم Trichoderma harzianum شناخته می شد در صنعت قارچ کانادا از سال ۱۹۹۰ یک پاتوژن مخرب شناخته شده اند. مدیریت کاربردی مزرعه از این بیماری ها، از طریق بهسازی سیسم فاضلاب و اعمال بهداشت در پوشش دادن بذور اسپان، با قارچ کش benzimidazole و استفاده صحیح از مواد رشدی، انجام شده است.

مقدمه

حضور گونه تریکودرما T. aggressivum در سالن پرورش، کمپوست کاملاً عقیم ایجاد می کند درحالی‌که سایر گونه های تریکودرما، اجازه می دهد که قارچ در محیط آلوده و در کنار کلونی های تریکودرما، رشد کند. مکانیسم هایی که برای این تفاوت ها درون جنس ها گزارش شده است، ناشناخته هستند. ترکیبات ضد قارچ فرار و آنزیم کیتیناز، به عنوان عاملان این اثر متفاوت روی قارچ دکمه ای معرفی شده اند.

ترکیبات ضد قارچ چیست؟

ترکیبات استخراج شده از کشت مایع T. aggressivum و T. harzianum مانع از رشد قارچ دکمه ای سفید شد. عصاره خام از T. harzianum، مناطق بازدارنده رشد برای قارچ دکمه ای را بر روی آگار بیشتر از ۵/۲ برابر از T. aggressivum تولید می کند.

رینکر و آلم گزارش کردند که زمانی که کمپوست با T. aggressivum مورد حمله قرار گرفته بود، کمپوست قارچ بذرپاشی شده با نژاد قهوه ای به طور معنی دار قارچ بیشتری نسبت به کمپوست بذرپاشی شده با نژاد سفید تولید می کرد. عصاره ها از کشت مایع یک نژاد قهوه ای از قارچ دکمه ای (Sylvan strain SB65)، به طور معنی دار مناطق کوچک تر از بازدارندگی رشد را نسبت به نژاد سفید ایجاد می کند.

آنزیم کیتیناز چیست؟

مکانیسم هایی که در آن گونه های Trichoderma، بر سایر قارچ ها انگل می شوند، شامل رقابت بر سر فضا و مواد مغذی، پادزیستی و انتشار آنزیم های هیدرولیتیک هستند.

پادزیست: همان آنتی بیوتیک یا ماده ای که از یک میکروارگانیسم گرفته می شود که سایر میکروارگانیسم ها را از بین می برد.

آنزیم های هیدرولیتیک: آنزیم های تجزیه کننده آب

از آنجایی که T. aggressivum سریع‌تر از قارچ دکمه ای رشد می کند، کمپوستی که کاملاً به وسیله قارچ دکمه ای کلونی شده در مقایسه با کمپوستی که به تازگی بذرپاشی شده، کمتر به وسیله T. aggressivum آلوده می شود (رقابت کمتر). اگرچه آنتی بیوتیک ها در T. aggressivum اثبات نشده اند، گونه های تریکودرما مواد فرار و غیر فرار که رشد و توسعه گونه های قارچ را توقیف می کند، تولید می کنند.

کروپک و همکاران ثابت کردند که ترکیبات فرار از T. aggressivum و T. harzianum، رشد قارچ دکمه ای را کاهش داد. T. harzianum آنزیم های لیتیک همانند پروتئاز، گلوکوناز و کیتیناز که دیواره سلولی قارچ را از بین می برد، دفع می کنند. این سهم آنزیم کیتیناز در ماهیت مخرب T. aggressivum نسبت به قارچ دکمه ای است که تحقیقات بیشتری را برای ما ایجاد می کند.

اندازه گیری فعالیت کیتینولیتیک در کشت مجزا نشان داد که نژادهای قهوه ای به طور قابل ملاحظه ای بیشتر از نژاد سفید است.

گونه های تریکودرما:

مواد خاک پوششی یک عامل پیشرو در رشد قارچ و باکتری است. از جمله قارچ ها، گونه های مختلف Trichoderma هستند. رینکر و آلم تقریبا ۱۰ گونه از تریکودرما را در عملیات کشت قارچ در سطح تجاری معرفی کردند. این گونه های تخریب در کاهش تولید که بوسیله T. aggressivum رخ می داد را ایجاد نمی کنند. به هر حال آن ها بر کیفیت تولید قارچ در طول تولید یا پس از برداشت تاثیر می گذارند.

کاربرد مواد شیمیایی بر روی مواد خاکدهی در درون آب آبیاری، یک روش مورد استفاده برای مدیریت تریکودرما در خاکدهی است. بنومیل، یک ماده مؤثر بر ضد خاک‌پوششی، در سال ۲۰۰۳ از بازار حذف شد. برنامه تحقیقاتی ما، بررسی در هر دو شرایط آزمایشگاهی و کشت مزرعه ای برای قارچ کش هایی است که در کانادا و ایالات متحده ثبت یا مطرح گردیده است. قارچ کش های تولیدی شامل: بنومیل، کلروتالونیل، تیوبندازول و تیوفانات متیل است. در ارزیابی های آزمایشگاهی که در آن قارچ کش با محیط کشت آگار خنک شده ترکیب می شد، ثابت شد که گونه های مختلف تریکودرما در حساسیتشان به این قارچ کش ها متفاوت‌اند.

در شرایط مزرعه که خاک پوششی با قارچ کش آبیاری شد، مشاهده شد که در کل بنومیل، تیوبندازول و تیوفانات متیل در کاهش تعداد تریکودرما در خاک پوششی مؤثر بودند در حالی که کلروتالونیل نبود.

Trichoderma aggressivum

Trichoderma viride

مدیریت شیمیایی Trichoderma aggressivum:

Trichoderma aggressivum یک بیماری در قارچ دکمه ای است که باید به منظور پیشگیری، مدیریت شود. اسپورها چسبنده هستند و درنتیجه کاملاً قابل حمل هستند. در اوج این بیماری، اندام های تولیدمثلی این بیماری می تواند تقریباً در هر موقعیت ممکن در یک مزرعه آلوده، جدا شود. رعایت اصول بهداشتی کامل و جامع و بهداشت، در از بین بردن خطر در بسیاری از مزرعه ها، کمک کننده است.

تیمار شیمیایی در پاسخ به حضور پاتوژن مؤثر نیست. به هر حال تیمار شیمیایی پیشگیری کننده مؤثر است. پوشش دانه های اسپان با قارچ کش های بندیمیدازول، (بنومیل، کاربندازیم و تیوبندازول) آلودگی را کاهش می دهد. این منجر به ثبت کاربندازیم در UK و بنومیل در کانادا به عنوان یک پوشش برای اسپان گردید. بنومیل از بازار حذف شده است و در کانادا از ۱۳ دسامبر ۲۰۱۳ اجازه داده نمی شود که از آن بر روی اسپان قارچ استفاده شود.

یک قارچ کش جایگزین بندیمتانول (تیوفانات متیل)، در اکتبر ۲۰۱۳ در کانادا ثبت اضطراری را دریافت نمود.

در هر مرحله کمپوست با اسپورهای T. aggressivum به وسیله قرار دادن این اسپورها بر روی دانه های اسپان تیمار شده با بنومیل و تیوفانات متیل رقابت می کند. در هر دو آزمایش کلونی کپک سبز بر روی اسپان های تیمار شده با بنومیل مشاهده نشد. در رابطه با تیوفانات متیل، به ترتیب % ۳۳، ۵۰% و ۰ درصد آلودگی به وسیله T. aggressivum را نشان دادند. تفاوت اصلی در دو آزمایش رطوبت کمپوست بود (به ترتیب ۵/۶۸ و ۹/۶۵) که ممکن است برای تفاوت در قابلیت کمپوست به حساب آید.

محققان گزارش کردند که مکمل های قارچ دکمه ای ممکن است حمله کپک سبز را تشدید کنند که اگر مکمل با یک قارچ کش محافظت شود، آلودگی کاهش می یابد. محققان مشاهده کردند که به وسیله مخلوط تیوفانات متیل و با یک مکمل محافظت نشده یا ترکیب اسپان و تیمار مکمل، تأثیر آلودگی کپک سبز را بر روی عملکرد کاهش می دهد.

تداخل دارویی قارچ گانودرما

تداخل دارویی قارچ گانودرما

قارچ گانودرما خطر خون‌ریزی را افزایش می‌دهد؛ بنابراین، اگر داروهای ضدپلاکت یا ضدانعقاد مصرف می‌کنید، قبل از مصرف قارچ گانودرما با پزشک مشورت کنید. این داروها عبارت‌اند از:

• آسپرین؛
• داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی؛
• وارفارین؛
• هپارین.

همچنین ممکن است قارچ گانودرما با داروهای فشارخون بالا نیز تداخل داشته باشد.

علاوه‌براین، اگر از مکمل‌ها یا مواد گیاهی‌ای استفاده می‌کنید که از لختگی طبیعی خون جلوگیری می‌کنند یا موجب کاهش فشارخون می‌شوند (مانند روغن ماهی و مکمل کُهن‌دار)، احتمال بروز تداخل دارویی وجود دارد.

بنابراین، قبل از مصرف قارچ گانودرما درباره مکمل‌های مصرفی‌تان با پزشک مشورت کنید، حتی اگر آن مکمل‌ها طبیعی باشند. با این کار، پزشک می‌تواند تداخل‌های احتمالی را پیش‌بینی کند. اگر مصرف قارچ گانودرما برای شما خطری داشته باشد، او به شما می‌گوید.

قارچ گانودرما یک قارچ معروف در طب شرقی است. قارچ گانودرما می‌تواند دستگاه ایمنی را با تقویت گلبول‌های سفید خون تقویت بکند. همچنین این قارچ می‌تواند اندازه و تعداد تومورها را در برخی سرطان‌ها کاهش و کیفیت زندگی را در برخی مبتلایان به سرطان بهبود بدهد.

بیشتر مطالعات انسانی نشان داده‌اند که این قارچ نمی‌تواند کلسترول، قند خون و آنتی‌اکسیدان‌ها را بهبود بدهد. اما قارچ گانودرما می‌تواند در برخی موارد در بهبود خستگی و افسردگی مؤثر باشد.

معرفی تجهیزات موردنیاز در سالن پرورش قارچ:

معرفی تجهیزات موردنیاز در سالن پرورش قارچ:

1. رطوبت ساز یا مه پاش
2. کولر
3. قفسه
4. فن های ورودی و خروجی هوا
5. دما سنج میله ای و مینیمم ، ماکزیمم
6. رطوبت سنج
7. محلی برای خروج آب های اضافه در سالن پرورش
8. عدم وجود نور مستقیم خورشید
9. با توجه به اینکه سالن به آب پاشی جهت بالا رفتن و حفظ رطوبت و همچنین شست وشو نیاز دارد وجود شیر آب در سالن بسیار به راحتی کار کمک میکند.
10. وسیله ای برای بالا بردن دمای سالن(هیتر یا بخاری)

---

۱- استفاده از رطوبت ساز:

برای سالن های کوچک نیازی به خرید هواساز نیست و می توان با قرار دادن گونی در سالن برای بالا رفتن و حفظ رطوبت سالن اقدام کرد که خیلی به صرفه نیز می باشد. همچنین می توانید ضمن ایجاد سیستم قطره ای با استفاده از یک شلنگ کولربرای خیس کردن دیوار ها رطوبت لازم را در سالن فراهم کنید. برای سالن های بزرگتر که حجم تولید بالاتری دارند می توان از دستگاه های رطوبت ساز استفاده نمود. در قسمت زیر تصاویر نمونه هایی از دستگاه رطوبت ساز را مشاهده می کنید.

۲- استفاده از هواساز:

با توجه به اینکه براساس چگالی هوای گرم سبک تر است در بالا قرار می گیرد و هوای سرد در قسمت پایین قرار می گیرد بنابراین استفاده از هواساز باعث می شود که هوا به صورت یکسان درمحیط قرار بگیرد. از مهم ترین نکته های که در سالن های پرورش قارچ حتما باید به آن توجه کرد توزیع یکنواخت هوا در سالن است.

روش درستی که برای هوادهی وجود دارد رساندن اکسیژن به سالن است که با انتخاب درست یک هواساز پرورش قارچ عملی می شود. نحوه ی هوا رساندن به سالن های پروش قارچ به این صورت است که در تابستان هوادهی به وسیله ی چیلر ها تامین می شود و درفصل زمستان از هواساز ایرواشر برای هوادهی به سالن پرورش قارچ استفاده می شود تا هوا در داخل سالن پرورش قارچ به صورت یکنواخت توزیع شود و به پرورش و رشد قارچ کمک کند .

۳- استفاده از فن برای تهویه هوا:

در سالن های پرورش قارچ بیشتر از فن های ساده و یا سانتریفوژ استفاده می شود هر دو نوع یاد شده بخوبی از عهده فشار استاتیکی هوا-اصطکاک هوا برآمده و به خوبی هوا را تهویه می نمایند. پرورش دهندگان قارچ دکمه ای از تجهیزات قارچ دکمه ای از فن هایی که قادرند در هر دقیقه ۰٫۵ فوت مکعب هوای سطح کشت را تهویه نماینده ،استفاده می کنند. برای بیشتر سالن های کشت کوچک، یک فن ساده به قطر ۲۵-۱۵ سانتی متر و حجم تهویه ۵۰۰-۱۰۰فوت مکعب بر دقیقه با فشار استاتیکی(sp=0.5) کافی خواهد بود. با کم و زیاد کردن دور موتور می توان در مراحل مختلف کاشت ،تهویه مورد نیاز را انجام داد.برای آزمایش نحوه صحیح جریان هوا می توان مقداری دود سیگار است.

۴- استفاده از وسایل گرمازا:

در میان وسایل گرم کننده خانگی، بخاری های قطره‌ای و گازی، به رغم این‌که اکسیژن سالن را می سوزانند، می توانند در مواقع ضروری به کار روند. از بخاری های برقی و دستگاه های حرارت مرکزی (شوفاژ) نیز می توان استفاده کرد. ولی بخاری برقی هزینه‌ی برق را به میزان چشمگیری افزایش می دهد.
شوفاژ برای سالن های پرورش قارچ بسیار مناسب است، چرا که نه اکسیژن سالن را نقصان می دهد، نه ایجاد دود می کند و در ضمن، حرارتی مطلوب نیز فراهم می سازد. اِشکال شوفاژ در هزینه‌ی اولیه‌ی راه اندازی و مشکلات استفاده از آن در سطح گسترده است.
آنچه در حال حاضر در سالن‌های بزرگ پرورش قارچ رواج دارد، استفاده از هیتر است. هیتر ها در اندازه ها و قیمت های مختلفی وجود دارند که باید از آن ها با توجه به نیاز سالن استفاده کرد. برای گرم کردن یک سالن پرورش تا ۳۵ درجه‌ی سانتی گراد، یک منبع تولید حرارت به قدرت ۳۵ – ۴۰ کیلو کالری برای هر متر مکعب فضا لازم است. به عنوان مثال سالنی به ابعاد ۳۰×۱۰×۳ متر، به یک منبع حرارتی با ویژگیِ زیر نیاز دارد:

۳ × ۱۰ × ۳۰ = ۹۰۰ متر مکعب
۹۰۰ × ۴۰ = ۳۶،۰۰۰ کیلو کالری

یعنی منبع حرارتی آن باید دارای قدرت ۳۶۰۰۰ کیلو کالری باشد.
هیتر را در اتاقکی خارج از سالن پرورش اصلی و نزدیک به آن قرار داده (اتاق گرم) و هوای گرم را به وسیله‌ی لوله‌های نایلونی به درون سالن هدایت می کنند. این لوله ها به قطر ۵۰ – ۴۰ سانتی متر، باید در کف سالن قرار داده شوند تا گرما از کف سالن به سمت سقف اوج بگیرد. با اجرای این روش، دود وارد سالن نمی شود و از اکسیژن بیرون سالن استفاده می گردد که به این ترتیب شرایط مطلوبی برای رشد قارچ به وجود می آید. قیمت هیتر ها از ۲۰۰ هزار تومان شروع می شود و در مورد بعضی از آن‌ها به یک میلیون تومان و بیشتر می رسد.

۵- استفاده از وسایل خنک کننده:

استفاده از کولر گازی به دلیل قیمت بالا، بازدهی اندک و هزینه سر سام آور برق آن رایج نیست. از کولر آبی نیز نمی توان در سالن‌های پرورش قارچ استفاده کرد، زیرا کولر آبی تنها در شرایط آب و هوایی خشک، با به چرخش در آوردن هوای مرطوب، کارایی دارد و در محیط مرطوب سالن‌های پرورش قارچ، تنها به صورت فن عمل کرده و فقط ۴ – ۳ متر جلوتر از خود را خنک می‌کند. در صورت استفاده از کولر آبی، باید آن‌را مانند هیتر در بیرون از سالن پرورش قرار داده و به وسیله‌ی کانال نایلونی، باد خنک را وارد سالن می کنیم و این بار کانال را در کف زمین قرار نــمی دهیم. کانال باید نزدیک سقف باشد تا هوای خنک آن به سمت زمین سرازیر شود.

در حال حاضر، دستگاه خنک کننده‌ای که در واحد های پرورش قارچِ مجهز مورد استفاده قرار می گیرد، چیلر است. به علت قیمت بالا، برای تولید کننگان خرده‌پا و متوسط میسر نیست که به خرید چیلر مبادرت ورزند. با کمک این دستگاه، می توان در تمام طول سال اقدام به تولید قارچ کرد. این امر حتی در تابستان های بسیار گرم هم امکان‌پذیر است و با داشتن چیلر، دیگر نیاز نیست که از دمای بالا هراس داشت. برای کسانی که می خواهند بازار دایمی داشته باشند، خرید این دستگاه الزامی است. چون قطع تولید در تابستان موجب از دست دادن بخش مهمی از بازار فروش می گردد.

۶- قفسه:

ایجاد قفسه بندی برای بهترین استفاده از فضای سالن لازم است. پس با تهیه قفسه های مخصوص پرورش قارچ ضمن تولید محصول بیشتر به مکان فیزیکی کمتری احتیاج خواهید داشت.

۷- ترموستات:

وسیله‌ای برای نگه داشتن دما در یک حد خاص و جلوگیری از بروز نوسان در آن است. با ترموستات می توان هیتر و دستگاه‌های خنک کننده را در زمان مناسب به‌طور خودکار روشن و خاموش کرد. قیمت ترموستاتِ مورد استفاده در سالن های پرورش قارچ، حدود ۸ تا ۱۵ هزار تومان است.

۸- دماسنج:

همانگونه که در تصاویر بالا می بینید دو نمونه دماسنج برای اندازه گیری دمای هوای سالن پرورش قارچ وجود دارد. برای هر سالن پرورش باید دست کم دو دماسنج تعبیه کنید تا در صورت خرابی یکی از آن‌ها، متوجه این موضوع شوید. بهتر است میله‌ شیشه‌ای دماسنج را با چسب نواری به قاب آن بچسبانیم تا از جابه‌جایی آن و نادرست خواندن دما جلوگیری شود.

۹-استفاده از موارد ضد عفونی کننده سالن:

در حال حاضر ماده فرمالین مایع، بهترین ضد عفونی کننده سالن پرورش قارچ می باشد که بسیار سمی و خطرناک است. البته بعضی افراد از ماده ضدعفونی کننده دیگری نیز برای ضد عفونی کردن سالن استفاده می کنند که کلر و پرمنگنات نام دارد. اما توجه داشته باشید که از هر یک از موارد زیر به صورت جداگانه میتوان استفاده کرد.

۱۰- کود کمپوست و خاک پوششی:

به بستر آماده برای تولید و کشت قارچ کمپوست قارچ می گویند. استفاده از کود کمپوست و خاک پوششی برای رشد بهتر و بیشتر قارچها در سالن های پرورش قارچ یکی از اولویت های کار پرورش قارچ می باشد. کمپوست مخلوطی از کاه، کودمرغی، سنگ گچ، ملاس چغندر و … می باشد که این مواد، شرایط مطلوبی را برای رشد میکروارگانیسم های مفید و شرایط مناسب رشد قارچ در بستر فراهم می کند.

سرمایه لازم برای ورود به صنعت پرورش قارچ

سرمایه لازم برای ورود به صنعت پرورش قارچ

اولین سوالی که ممکن است به ذهن یک علاقمند پرورش قارچ برای ورود به این صنعت برسد هزینه لازم برای شروع کار است، البته برای تاسیس یک کارگاه خانگی و زیرپله ای می توان با سرمایه ۱٫۵ میلیون تومانی هم پرورش قارچ را آغاز کرد اما دبیر انجمن تولیدکنندگان قارچ خوراکی کشور، چندان با این نوع سرمایه گذاری ها موافق نیست و می گوید: کارگاه ها یا سالن های زیرزمینی و زیرپله ای محکوم به شکست هستند که علت آن هم، نوسانات بازار و قیمت بالای تمام شده تولید قارچ است که موجب ورشکستی صاحبان این کارگاه ها می شود.

به گفته حبیب الله عظیمی، برای فعالیت تنها دو سالن تولید و پرورش قارچ، نیاز به یک سیستم سرمایشی با قیمتی حدود ۱۵ میلیون تومان است ضمن اینکه، تجهیزات دیگری هم برای پرورش قارچ مورد نیاز است که حجم سرمایه گذاری در زمینه قارچ را افزایش می دهد.

این فعال حوزه تولید قارچ، معتقد است که علاقه مندان به تولید قارچ برای آغاز به کار باید به دنبال تاسیس کارخانه هایی با ظرفیت بالای ۲۰۰ تن کمپوست(بستررویش قارچ) باشند تا فعالیت آنها به صرفه باشد.

وی درباره حجم سرمایه گذاری برای تولید و پرورش قارچ می گوید: برای کارخانه ای با ظرفیت ۲۰۰ تن کمپوست نیاز به زمینی با وسعت ۲ هزار متر مربع است که پیشنهاد می شود کارخانه در زمینی با مساحت ۴ هزار مترمربع تاسیس شود تا امکان توسعه کارخانه در سال های آینده وجود داشته باشد.

عظیمی در ادامه تصریح می کند: علاوه بر زمینی با وسعت زیاد، کارخانه باید چاه آب یا حقابه داشته باشد که با در نظرگرفتن این شرایط، برای آغاز به کار و فعالیت در حوزه تولید قارچ باید سرمایه ای در حدود ۲ میلیارد تومان داشته باشید.

دبیرانجمن پرورش قارچ، بیان می کند: وزارت جهاد کشاورزی، مجوز آغاز به کار سالن های تولید قارچ ۲۰۰ تنی را می دهد اما براساس آمار به دست آمده از کارگاه های تولید قارچ، صرفه اقتصادی در سالن های با ظرفیت ۴۷۵ تا ۵۰۰ تن است و تولید قارچ با ظرفیت کمتر، چندان به صرفه نیست.

ارائه مشوق های مالی برای تولیدکنندگان

تأمین سرمایه ۲ میلیارد تومانی برای ورود به صنعت پرورش قارچ برای بسیاری ازعلاقه مندان بالاست البته وزارت جهاد کشاورزی از این تولیدکنندگان حمایت کرده و تا حدودی به آنها کمک می کند. به گفته دبیرانجمن پرورش قارچ، وزارت جهاد کشاورزی به فعالانی که ۲۰ درصد ازحجم سرمایه گذاری را در چنته داشته باشند تسهیلات بانکی ارائه می دهد که سود این وام هم حدود ۱۸ درصد است.

مسیر تولید و پرورش قارچ

پس از اینکه حجم سرمایه گذاری برای ورود حرفه ای به صنعت تولید قارچ مشخص شد باید چگونگی تولید این خوراکی پرطرفدار، زمان کشت و حجم تولید آن تعیین شود، قارچ در بستری پرورش می‌یابد که به آن «کمپوست» می گویند.

کمپوست نوعی کود گیاهی به حساب می‌آید که ترکیبی از کاه و کلش است و به طور متوسط از هر تن کمپوست، می توان حدود ۱۵۰ تا ۳۰۰ کیلو قارچ بدست آورد که بازدهی کارگاه بستگی به تجهیزات و تجربه تولیدکننده دارد.

سوالی که ممکن است پس از تعیین میزان بازدهی هر تن کمپوست، به ذهن خطور کند این است که آیا پس از هر بارچینش قارچ، باید کمپوست جدید خریداری شود، که پاسخ این سوال خیر است، زیرا ازهر بلوک کمپوست تا سه چین برداشت می شود و کمپوست تا سه بار قدرت باردهی دارد؛ البته باید این موضوع هم در نظر گرفته شود که قیمت هر تن کمپوست بین ۴۷۰ تا ۵۶۰ هزارتومان است.

مراحل تولید قارچ

برای پرورش قارچ به یک سالن نیاز است که اندازه آن بسته به میزان تولید قارچ متفاوت است اما به طور میانگین، یک سالن ۴۰ متری برای پرورش پنج تن قارچ کفایت می کند، علاوه بر فضایی برای پرورش، نیاز به اقداماتی از جمله عایق کاری سالن برای جلوگیری از اتلاف گرما و سرما، قفسه‌بندی و … است.

پس از تهیه تجهیزات، باید موارد ذیل به ترتیب اجرایی شود:

۱)ضدعفونی کردن سالن

۲) ورود کمپوست به سالن و چیدن آن در قفسه ها

۳) میسلیوم رانی (پنجه دوانی)

۴) بریدن کیسه های روی بلوک‌ها و تخته کوبی (تخت کوبی)

۵) خاکدهی و آبیاری خاک

۶) انداختن روزنامه روی بستر و مرطوب نگه داشتن آنها

۷) رافلینگ (پنجه کشی)

۸) برداشتن روزنامه ها و شوکدهی روز اول

۹) شوکدهی روز دوم

۱۰) شوکدهی روز سوم

۱۱) فلش یک (اولین محصول دهی)

۱۲) فلش دو (دومین محصول دهی)

۱۳) فلش سه (سومین محصول دهی)

۱۴) تخلیه کمپوست و نظافت

در این میان، توضیح برخی اصطلاحات مربوط به پرورش قارچ ضروری است، به عنوان نمونه در مرحله سوم(میلیسیوم رانی)؛ میسلیوم به تارهای نازک سفیدی گفته می شود که از بذر قارچ رشد میکند ودر تمامی کمپوست حرکت کرده و آن را بعد از مدتی یکدست سفید می کند.

در مرحله ۴ که تخته کولی یا تخت کوبی است، کیسه های روی کمپوست ها را می بریم و سطح روی بلوک های کمپوست را می کنیم و با یک تخته یا ماله بنایی دوباره آنها را صاف می کنیم. در مرحله ۵ ، بعد از اینکه کمپوست کامل با میسلیوم سفید شد روی آن را با لایه ای از خاک مخصوص به نام پیت به ضخامت ۴ سانتیمتر می پوشانیم که قارچ درون این لایه خاک رشد می کند.

در مرحله ۷ که رافلینگ نام دارد، عمل پنجه کشی یا شخم زدن خاک انجام می شود به صورتی که میسلیوم هایی که در خاک رشد کرده اند به هم بخورند تا در آینده قارچ ها یکنواخت رشد کنند.

مراحل ۸، ۹ و ۱۰ که شوکدهی است باعث می شوند رشد میسلیوم متوقف شود و میسلیوم ها یکپارچه شده و شروع به تولید قارچ دکمه ای می کنند.

مرحله ۱۱ و ۱۲ و ۱۳ : رویش و چیدن قارچ بعد از شوکدهی هر روزه و یکنواخت نیست بلکه در روزهایی قارچ قابل برداشت و در روزهایی قابل برداشت نیست (به روزهایی که قارچ قابل برداشت زیادی وجود دارد فلش می گویند.)

زمان مورد نیاز برای تولید قارچ

حدود دوماه برای پرورش قارچ، زمان لازم است که این زمان ممکن است یک هفته کمتر یا بیشتر شود البته اگر زمان تولید کمپوست(بستر پرورش قارچ) را هم درنظربگیریم این زمان به ۳ ماه افزایش می یابد.

به گفته عظیمی، فعال حوزه پرورش قارچ، بهره گیری از سیستم های پیشرفته، تولید کمپوست را به حدود ۲۰ روز رسانده است که پس از تهیه کمپوست، این مواد وارد سالن های پرورش قارچ می شوند و در دمای مشخص قرار می گیرند و یک ماه پس از بذرپاشی، قارچ ها آماده و طی دو تا سه هفته چیده می شوند.

دبیر انجمن تولیدکنندگان قارچ خوراکی، ادامه می دهد: پرورش و بهره برداری از قارچ ۴۵ تا ۱ ماه به طول می انجامد و ۲۰ روز تا یک ماه هم تولید کمپوست زمان می برد.

علائم مسمومیت با قارچ سمی

اگر “پنج تا ۱۲ ساعت پس از خوردن قارچ” علائم تهوع، استفراغ و اسهال” ظاهر شد فرد باید بلافاصله به بیمارستان مراجعه کند. مسمومیت با این قارچ اگر درمان نشود باعث “نارسایی حاد کبدی” و مرگ خواهد شد.

به گزارش سرویس فضای مجازی ؛ سازمان غذا و دارو قارچی را که امسال گروه زیادی را مسموم کرده “آمانیتا ویروسا” معروف به “فرشته ویرانگر” اعلام کرده است.

اینفوگرافیکی در فضای مجازی درباره علائم مسمومیت منتشر شده است.

سازمان غذا و دارو ، از مردم خواسته شده است که برای پیشگیری و مقابله با مسمومیت‌های قارچی، به نکات زیر توجه کنند.
۱. از مصرف قارچ‌‌های خودرو مخصوصا قارچ‌هایی که در کنار تنها درختان (علی الخصوص درختان خشک شده) می‌رویند و یا قارچ‌های جمع آوری شده توسط افراد عادی و یا قارچ‌هایی که به صورت فله ای عرضه می‌شوند، خودداری کنید.
۲. شناسایی انواع خوراکی قارچ از انواع سمی بر اساس خصوصیات ظاهری مانند شکل، رنگ، بو، قوام و مزه مشکل بوده و تنها توسط متخصصان و کارشناسان مجرب قارچ شناسی و گیاه‌شناسی امکان پذیر است.
۳. مصرف قار‌چ‌ها توسط پرندگان و سایر جانوران اهلی و وحشی نشان دهنده غیرسمی بودن قارچ برای انسان نمی‌باشد.
۴. برخی از روش‌ها و معیارهای سنتی مانند: تغییر رنگ قاشق نقره در اثر تماس با قارچ، یا وجود حشرات دراطراف قارچ و محل رویش قارچ معیار علمی و صحیحی برای تشخیص عدم سمیت قارچ در همه موارد نیست.
۵. هرگز قارچ‌ها را به صورت خام و به مقدار زیاد مصرف نکنید.
۶. برخی از سموم موجود در قارچ‌ها مقاوم به گرما بوده و فرآیندهای آماه سازی غذا مانند: کباب کردن، آب پز کردن، سرخ کردن، بخار پز کردن قادر به تخریب کامل مواد سمی موجود در قارچ نمی‌باشد.
۷. در صورت بروز علایم و نشانه‌های گوارشی (تهوع، استفراغ و اسهال) به صورت تاخیری (۱۲-۵ ساعت پس از مصرف خوراکی قارچ)، هر چه سریع‌تر بیمار را به مرکز درمانی تخصصی سم شناسی بالینی و مسمومیت‌ها منتقل کنید. در مواردی که علائم گوارشی بصورت تاخیری (با فاصله بیش از ۶ ساعت از مصرف قارچ) رخ دهد این دسته از قارچ‌ها سمیت به مراتب بیشتری دارند و علت اصلی نارسایی حاد کبدی و مرگ تعدادی از هموطنانمان نیز همین مسئله بوده است.
۸. انتقال سریع بیمار مسموم به یک مرکز درمانی تخصصی مسمومیت‌ها امکان درمان موفقیت آمیز را افزایش می‌دهد .
۹. در صورت امکان، نمونه باقی مانده قارچ مصرف شده توسط بیمار را برای شناسایی کادر پزشکی در بیمارستان به همراه داشته باشید.